00
|
||
BAKIRCILAR ARASTASI | ||
Mesut ÖZERDEN | ||
yalvacfm@hotmail.com | ||
BAKIRCILAR ARASTASI
Yağcılar arastasının kuzey cephesinde kalan sokak bakırcılar arastasıdır. Alüminyum ve çeliklerin yaygın olmadığı dönemde bakır kaplar çok kullanılmaktaydı.
Arastada Çakalaklar Osman ÇAKALAK ve günümüzde kapçı Ali olarak bilinen Ali İhsan KOLKANAT bakırcılık yapmaktaydı. Diğeri ise Tıngır oğlu Şevket TOKER vardı. Bakır kazan, tencere imalatı el emeği, insan gücü ile bakırlar dövülerek yapılırdı. Sabahtan akşama kadar bakır döven bakırcıların çekiç sesleri arastadan hiç eksik olmazdı. Bakırcılar arastasında başka meslek dalında çalışan bir esnaf bakırcılar, bakır döverken güneşten korunmak için gölgeyi takip ederek günün güneş saatine göre bazen yolun sağında bazen solunda çalışmaya devam ederlerdi diye anlattı. Bakır sağlıklıydı ancak kullanımı için mutlaka kalaylı olması gerektiği ve maliyet olarak üretimde gereken emekten dolayı için önce alüminyuma sonrada çeliğe yenik düştü. Yemekler kalaylı bakır tencerelerde pişirilir, pişen yemekler ise bakır tabaklarda tüketilirdi. Kalayı kalmamış tencere ve tabaklarda tüketilen besinler bunu kullananları zehirleyebilirlerdi. Kalayı kalmamış tencere ve kazanlarda hazırlanan yemeklerin tadı acı olur buna ise Bakır Çalığı denirdi. Düğün yemekleri ise bakır kazanlarda pişirilir bakır kazan ayrı bir lezzet verirdi. Bakırlarda yapılan yoğurtlar daha lezzetli olurdu. Bilenler halen daha kıyıda köşede kalmış bakır tencereleri bulup yoğurdunu ona yapmaktadır.
Bakır ürün imalatı çok emek gerektiren bir meslek dalıdır. Makine ile belirli kısımlar yapılabilirken bir çok evresi el emeği ile yapılmaktaydı. Bakır tencereleri makine ile yapılabilirken kazanlar mutlaka el emeği ile yapılması gerekirdi. Bakırcılık en son 1992 yılında son bulmuştur. Çakalaklar bakırcılığı Yalvaca getiren esnaf iken ilk makinalaşma ve alüminyuma dönen, çelik ile ilk tanıştıran esnaf olmuştur. Bakırcılığa bağlı olarak kalaycılık mesleği birlikte yapılmaktaydı. Arasta olarak yan yana iş yerleri ellerinde çekiçlerle bakır döven işçiler ahenkli sesle akşama kadar çalışırdı. Yoldan geçenler zevkle çalışan itina ile işini yapan işçileri ustaları izlemekten zevk alırdı. Arastada ustalar kazan yaparken çekiçleri bilerek sıra ile bir ahenkle vurur güzel bir ritim tutturduklarında adeta müzik olarak insanların kulaklarında çınlardı. Öyle güzel ritim tuttururlardı, izleyenler ellerinde fileleri, yükleri ile bakar dinlerlerdi. Hiç birinin akla bile gelmezdi elindekini bırakıp durayım. Bakırcılar arastası adı kalmış bakırcılık Yalvaç da kalmamıştır.
Teknoloji ile makinalaşma ile yeni üretilen çelik, alüminyum, teflon vs. gibi ürünler bakır imalatının yok olmasına neden olmuştur. Bir çok konuda olduğu gibi Bakırcılar arastasının da kendi kaybolmuş adı kalmıştır. Zamanla arasta isimleri de unutulup gitmektedir. Yalvaçtaki arastaların isimlerini 50 yaş üzeri kimseler hatırlamakta genç nesil bilmemektedir. Eskilerin arastaları şimdi tüm arastaların toplamı olan organize sanayiler olarak hizmet vermektedir. |
||
Etiketler: BAKIRCILAR, ARASTASI, |
|